Endodonti (Kanal Tedavisi)
Endodonti, bir diğer adıyla kanal tedavisi olarak bilinmektedir. Dişin enfekte olması ya da önemli derecede çürümesi nedeniyle hastanın dişine endodonti tedavisi uygulanır. Dişin çekilmesine neden olan sorunların çoğunu ortadan kaldırır ve dişin kurtarılmasını sağlar. Diş için oldukça önemli tedavilerden biri olan endodonti, basit bir şekilde uygulanabilmektedir.
Kanal Tedavisi (Endodonti) Nedir?
Kanal tedavisi, dişin işlevini yitirip çekilmesini önleyen en önemli faktörlerden biridir. Kanal tedavisi, enfekte olan pulpa katmanını tekrardan temizleyip, dişin yapısına kazandırmaktadır.
Kanal tedavisi esnasında pulpa içerisinde bulunan sinirler, temizleme işlemi esnasında alınmaktadır. Fakat, bu işlem sonrasında dişte herhangi bir sorun yaşanmadan kullanılmaya devam edilebilmektedir. Bunun sebebi ise, dişin pulpa katmanında bulunan sinirlerin yetişkin insanlarda sadece sıcak soğuk hissini yaşatmasıdır.
Dişin katmanları zarar gördüğü zaman, dişin içerisinde bakteriler üremeye başladığından dolayı diş genelde enfekte olur. Enfekte haricinde bazen diş, apse de yapabilir. Diş kökünde biriken irine apse adı verilmektedir. Diş çürükleri ve apse tedavi edilmediği zamanlarda diş kaybına ve kemik kaybına sebep olabilmektedir.
Kanal Tedavisine Neden İhtiyaç Duyulur?
Kök kanal tedavisi işlemine pulpa ve kök kanalları içerisindeki yumuşak doku iltihaplandığında veya enfekte olduğunda ihtiyaç duyulmaktadır. Kök kanal tedavisi işlemini gerektiren klinik durumlar şu şekildedir:
- Derin çürükler
- Dişe uygulanan çok sayıda operatif işlemi takiben gelişen pulpa iltihabı
- Dolgu veya kron restorasyonun yetersiz kalitede olması
- Dişte oluşan kırık ve çatlaklar
Ayrıca, dişte pulpa hasarına neden olan bir kaza; dişte görünür kırık hattı veya gözle fark edilmeyen çatlaklar zaman içerisinde enfeksiyon gelişmesine sebep olabilmektedir. İltihaplanmış veya enfekte olmuş pulpa tedavi edilmezse; ağrıya ve apse oluşumuna neden olmaktadır.
Güzelliğin ve sahip oldunan fiziksel güç ve enerjinin korunmasında dişlerin çok önemli işlevi bulunmaktadır. Endodontik tedavi (kanal tedavisi) ile dişler ağızda tutulur, doğal gülüş bozulmaz, dişlerin fonksiyonunun devamı sağlanır; sağlıklı bir şekilde beslenilerek hayatta kalmayı sağlayan en önemli organlardan birisi doğal dişlerdir. Doğru ağız bakımı ve düzenli diş hekimi kontrolleri ile kök kanal tedavisi görmüş pek çok diş yaşam boyu ağzımızda kalabilmektedir.
Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kanal tedavisi, bir ya da iki kez olmak üzere hastaya bir endodontist ya da diş hekimi tarafından uygulanır. Endodonti tedavisinde ilk olarak dişin üst kısmında küçük bir delik oluşturulur. Bir dizi ince eğe ile ölü ya da ölmek üzere olan kısım çıkarılır. Kanallar doldurulmaya izin verdikten sonra, tüm bakterilerin etkisiz hale gelmesi için solüsyon sıkılır ve ağız içi ıslatılır. Anti bakteriyel solüsyona takiben, kök kanalları küçük ve steril kağıt konileri ile kurutulur.
takiben, kök kanalları küçük ve steril kağıt konileri ile kurutulur.
Kurutulan yerler sonrasında yumuşak ve kauçuk benzeri materyaller ile doldurulur. Son olarak dişe kalıcı bir restorasyon yerleştirilir. Restorasyon doldurma işlemi bazı durumlarda basit doldurma bazı durumlarda daha derine inen doldurma şeklinde olabilir. Tedavi sonrasında dişlerde hafif olarak ağrı ve hassasiyet görülebilir. Ama bu şikayetler genel olarak geçicidir. Böyle durumlarda en iyi çözüm kanal tedavisi uygulanmış olan dişleri birkaç gün kullanmamaktadır. Kısa bir zaman sonra dişlerde olan hassasiyetin ortadan kalktığı görülecektir.
Kanal tedavili bir diş, hiç tedavi edilmemiş olan bir diş gibi yıllarca hizmet edebilir. Kanal tedavili dişlere iyi bakılmazsa herhangi bir çürük ya da kırık oluşabilir.
Endodonti Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
Her tedavi işleminden sonra dikkat edilmesi gereken durumlar olduğu gibi endodonti sonrasında da dikkat etmeniz gereken durumlar olmaktadır. Bu durumların neler olduğunu aşağıda yer alan listeden öğrenebilirsiniz:
- Çoğu zaman endodonti tedavisi bir seansta bitmemektedir. Bu gibi bir durum yaşadıysanız, diğer seansa kadar bu dişi kullanmamaya çalışın ve ağrı olmaması için aşırı soğuk – sıcak tüketimini azaltın.
- Endodonti tamamlandıktan sonrası ilk 2 saat boyunca herhangi bir yiyecek veya içecek tüketmeyin.
- Tedavi tamamen bitmiş bile olsa, dişinizde sızlama gibi sıkıntılar olmaması için birkaç gün boyunca yediklerinizin ve içtiklerinizin aşırı soğuk – sıcak olmamasına özen gösterin.
Tedavi sonrasında dikkat etmeniz gereken en önemli nokta ağız bakımı olmalıdır. Ağız bakımını aksatan bir hastanın başka bir dişinde enfeksiyon ve çürük görmesi muhtemeldir. Ağız bakımı için diş fırçası, diş ipi ve antiseptik gargara kullanımı gereklidir. Diş ipi kullanımını çoğu kişi önemsemese bile, dişlerin çürümemesi için oldukça etkili bir bakım yöntemidir.
Sık Sorulan Sorular
Kanal tedavisi ağrılı bir işlem midir?
Kanal tedavisi sırasında lokal anestezi kullanıldığı için herhangi bir ağrı olmaz. Tedavi sonrasındaki hafif hassasiyetler için uygun bir ağrı kesici kullanılabilir.
Kanal tedavisi kaç seans sürer?
Normal şartlarda en iyisi tek seansta kanal tedavisinin bitirilmesidir. Ancak enfekte bir dişte, enfeksiyonun durumuna göre iki veya üç seans da sürebilir. Böyle durumlarda seans aralarında dişe uygun antiseptik pansumanlar konarak geçici dolgularla dişin üzerinin kapatılması gerekir.
Kanal tedavisi yapılmazsa ne olur?
Kanal tedavisi gereken ancak yapılmayan vakalarda; şiddetli diş ağrısı en sık görülen komplikasyondur. Bir süre sonra pulpanın canlılığını yitirmesiyle ağrı kesilebilir. Ancak bu durumda da enfeksiyon sinsi bir şekilde ilerleyerek çene kemiğine sıçrayabilir. Hem sorunlu dişin hem de komşu dişlerin kaybıyla sonuçlanan istenmeyen durumlarla karşılaşılabilinir.
Kanal tedavisi dişi öldürür mü?
Eskiden kalma bir inanışla “kanal tedavisi dişi öldürür” düşüncesi gerçeği yansıtmamaktadır. Kanal tedavisiyle dişin içindeki canlı doku alındıktan sonra dişiniz sıcağa ve soğuğa karşı hissiz hale gelir; ama çene kemiğinden ve çevre dokulardan gelen damar veya sinirlerle görevine devam eder ve kemik içinde tutunur. Tedavi sonrası yapılacak uygun bir dolgu ya da restorasyon yardımıyla çok rahat çiğneyebilir ya da dişinizi protez ayağı olarak kullanabilirsiniz.
Neden dişimi çektirmiyorum?
Bazı hastalar, kanal tedavisi yerine dişimi çektirsem, yerine köprü ya da implant yaptırsam daha iyi olur diye düşünmektedirler. Hiçbir protez sizin kendi dişinizin yerini tutamaz.
